هدف از اجرای هرس فرم دهی در درختان میوه، ایجاد شکل مناسب و مورد
نظر، اسکلت قوی و دارای استحکام بالا و رشد مناسب و بالای شاخه های حفظ
شده می باشد. متاسفانه در غالب باغات پسته هرس فرم دهی انجام نشده و
درختان به صورت درختچه ای و چند تنه پرورش می یابند. در این باغات به
دلیل تراکم بالای شاخ و برگ و عدم نفوذ نور کافی به داخل تاج میوه، کمیت و
کیفیت محصول کاهش می یابد. جهت رسیدن به کمیت و کیفیت مناسب میوه
در درختان پسته، هرس فرم جامی یا شلجمی توصیه می گردد.
مراحل اجرای هرس فرم جامی بدین شرح می باشد:
در فصل خواب اولین سال بعد از پیوند، شاخه های پیوندی از ارتفاع ۹۰ – ۸۰
سانتی متری سربرداری می گردد. لازم به ذکر است با توجه به اینکه در درختان
پسته معمولا چند شاخه پیوند شده وجود دارد، لذا بایستی شاخه ای که نسبت
به سایر شاخه ها رشد عمودی و به طرف بالا داشته را جهت سربرداری انتخاب
و سایر شاخه های پیوندی را از ته قطع نماییم و سپس سایر عملیات هرس فرم
دهی را بر روی آن انجام دهیم. معمولاً باغداران تمامی شاخه های پیوندی را نگه
داشته و این باعث می شود که پس از چند سال رشد، درختان حالت انبوه و
درختچه ای به خود بگیرند و نتوان شکل مناسبی به آنها داد. بعد از سربرداری
سال اول، تعدادی شاخه جانبی از شاخه سربرداری شده تولید می گردد که
بایستی شاخه های رشد کرده در پایین نهال به محض مشاهده از ته قطع و فقط
به شاخه های بالایی اجازه رشد داده شود. در دومین فصل خواب، سربرداری
شاخه های اولیه که اسکلت اولیه درختان را تشکیل می دهند از ارتفاع ۳۰ – ۲۵
سانتی متری صورت می گیرد. در انتخاب شاخه هائی که اسکلت اولیه درخت را
تشکیل می دهند بایستی به صورت زیر عمل نمود:
۱- ۳ تا ۴ شاخه و ترجیحاً در ۴ جهت اصلی (شمال ، جنوب، شرق و غرب) درخت
انتخاب گردد.
۲- فاصله شاخه ها از یکدیگر حداقل بین ۵ تا ۱۰ سانتی متر باشد.
۳- محل انشعاب شاخه های اصلی از یک نقطه واقع بر روی تنه نباشد.
۴- زاویه شاخه ها با شاخه اولیه حدود ۴۵ درجه باشد، یعنی نه خیلی بسته و نه
خیلی باز باشند. بعد از سرزنی این شاخه ها، شاخه های ثانویه جانبی رشد
میکنند که بایستی در فصل خواب بعدی این شاخه ها نیز مانند سال قبل
سربرداری شوند. بایستی در فصل خواب شاخه هایی که باریک بوده و رشد
عمودی داشته و در محل ناخواسته رشد کرده اند را از ته قطع نماییم.
