نیاز سرمایی ارقام پسته ایران حدود ۱۲۰۰ – ۶۰۰ ساعت متفاوت می باشد. عدم
تأمین نیاز سرمایی درختان پسته موجب تأخیر در گلدهی، گلدهی نامنظم،
کاهش تعداد برگچه های برگ، تولید برگ های ساده و غیرطبیعی و گلدهی روی
شاخه های رشد فصل جاری به صورت انتهایی و جانبی می شود.پسته همانند
سایر درختان خزان دار جهت توسعه جوانه ها احتیاج به حداقل سرمای معینی
به میزان ۱۰۰۰ ساعت با دمای کمتر از ۷ درجه سانتی گراد در طول دوره خواب
زمستانی دارد. رقم اکبری و چروک نسبت به سایر ارقام پسته نیاز سرمایی
بالاتری دارد بیش از ۱۰۰۰ ساعت. در زمستان سال ۹۳ به علت گرم بودن نسبی
هوا، نیاز سرمایی آشنا یی با عملیا ت کا شت و داشت با غا ت پسته برخی
ارقام پسته از جمله رقم اکبری در سراسر کشور تأمین نگردید و سبب کاهش
عملکرد شده بود. برای مثال سرمای تجمع یافته بر اساس داده های هواشناسی
رفسنجان تا تاریخ ۱۷بهمن سال ۹۴ بر مبنای محاسبه روش یوتا ۶۲۴ ساعت و
روش صفر تا ۷ درجه سانتی گراد،۶۲۵ ساعت بوده است که پیش بینی شده
بود تا پایان آن سال ۸۰۰ ساعت سرما تأمین خواهد شد. اما برای رقم اکبری این
نیاز سرمایی کافی نبوده و باید این نیاز به روش هایی که توضیح داده خواهد
شد، برطرف گردد . یکی از روش های رفع نیاز سرمایی درختان رقم اکبری
پسته، استفاده از روغن ولک است. با توجه به نوسانات دمایی استفاده از روغن
ولک به شرح ذیل توصیه می شود:
خا ک و آب شیرین: رقم اکبری ۴۰ در هزار و سایر ارقام به نسبت ۳۰ در هزار
خا ک و آب شور : رقم اکبری ۵۰ در هزار و سایر ارقام ۴۰ در هزار منظور از
خاک و آب شورEC بالای ۱۲ می باشد. با توجه به اهمیت روغن ولک در برطرف
نمودن نیاز سرمایی درختان پسته، لازم است نکاتی در این خصوص ارائه گردد:
نکته اول: این مواد به روغن های امولسیون شونده، ولک ۹۲ ، سوپراویلو و …
معروف اند. در حقیقت موادی از گروه هیدروکربن های آلیفاتیک هستند که از
روغن پارافین و با مشتقات نفتی ساخته می شوند.
توجه: روغن ولک و سمپاشی زمستانه به منظور کنترل انواع کنه ها، شته ها،
شپشک ها و پسیل ها و … روی درختان میوه و آجیلی، انگور، مرکبات و ..
استفاده می شود. نکته دوم: روغن ولک با ایجاد لایه نازک، تمام بدن حشره تا
تخم آن را احاطه می کند و با بستن منافذ تنفسی باعث مرگ حشرات می شود،
بنابراین جهت وصول نتیجه مطلوب تمامی قسمت های گیاه بایستی پوشش
داده شود. نکته سوم: زمان مناسب استفاده از روغن ولک زمستانه عموماً یک
هفته مانده به تورم جوانه ها بوده و باید در دمای معمولی غیر از شرایط
یخبندان و گرمای زیاد سمپاشی شود. آشنا یی با عملیا ت کا شت و داشت
باغات پسته البته در هر منطقه باید با نظر کارشناس زمان یابی دقیق صورت
گیرد. نکته چهارم: روغن ولک باید به صورت استاندارد حاوی ۸۰ درصد پارافین،
۱۸ درصد آب و ۲ درصد امولسیوفایر باشد .
نکته پنجم: بعد از رقیق نمودن و پاشش روغن ولک به درختان به سبب وجود
پارافین استاندارد در روغن ولک بایستی روی تنه درختان مثل روغن
جا،درخشنده شده و این حالت چندین روز پایداری داشته باشد. این باغات از
چندین کیلومتر به خوبی قابل تشخیص هستند. اگر بعد از پاشش نتوان بین
درختان سمپاشی شده با سمپاشی نشده تفکیک قایلئ شد، روغن ولک
بی کیفیت بوده است.
توجه: روغن های ولک گازوئیلی در کنار موثر نبودن بر اهداف ، موجب اپیدمی
سریع و خشک شدن درختان می شوند.
نکته ششم: روغن ولک اگر قبل از بیدار شدن درخت استفاده شود، موجب
افزایش دوره خواب می گردد. اما اگر یک هفته قبل از تورم جوانه ها بکار رود،
باعث تسریع در باز شدن جوانه ها می گردد. بکارگیری غلظت های بیشتر از حد
توصیه شده به طور متوالی، ممکن است دارای اثرات منفی به شرح ذیل باشد:
-۱ خشکیدگی سرشاخه ها
۲- ایجاد شاخه های نابجا و تنه جوش زیاد روی
شاخه های اصلی
۳- خروج شیره آوندی از محل طوقه ۴- کاهش رشد درختان
نکته هفتم: جهت تهیه روغن ولک با کیفیت حتماً با کارشناسان مرتبط مشورت
گردد.
